Vị chua chua ngọt ngọt của dầu
giấm quyện vào mùi thơm của thịt bò xào, vị béo ngậy của trứng và mùi
hăng hăng đặc trưng của mớ rau càng cua mọc sau hè...
Rau
càng cua (Peperomia pellucid) họ hồ tiêu - Piperaceae. Rau thuộc loại
thảo, thân chứa nhiều nước hơi nhớt, nhỏ và nhẵn, lá hình trái tim nhọn
có màu xanh trong. Hoa mọc thành chùm dài ở đầu cây. Thuộc nhóm cây thân
cỏ, sống thích hợp ở những nơi ẩm ướt, dưới chân tường, trên đá, thường
khai hoa vào tháng giêng hay tháng 8 âm lịch, sức sống mạnh, hạt rất
nhỏ nên dễ phân tán nơi xa, khi gặp điều kiện thích hợp sẽ lên cây và lan rộng ra.Vị mặn, ngọt, chua, lẫn giòn giòn, dai dai của rau làm thành món rau trộn rất ngon. Rau càng cua còn có thể trộn chung với các loại rau khác như rau sam, rau thơm..., chấm với nước cá kho hay thịt kho. Chính vị chua chua của loại rau này khi chấm với nước kho mặn sẽ tạo cảm giác rất ngon miệng. Là loại rau giàu dinh dưỡng, đặc biệt beta-caroten (tiền vitamin A), nên thường được chế biến thành nhiều món ăn dân dã bổ dưỡng.
Ảnh: Hạ Huy
Theo lương y Nguyễn Phước Thành, rau càng cua tuy cung cấp nhiều chất nhưng lại ít năng lượng, thích hợp cho người giảm béo,
còn được dùng làm vị thuốc. Trong rau chứa nhiều chất sắt, giúp bổ sung
cho người thiếu máu do thiếu sắt. Các chất kali, magiê trong rau tốt
cho tim mạch và huyết áp cũng như góp phần trong việc chữa bệnh đái tháo đường, táo bón, cao huyết áp...
Ở
các nước phương tây, người ta xem rau càng cua như một thứ cỏ dại.
Người ta có thể nghiền lá ra dùng đắp trị sốt rét, đau đầu, dịch nhầy từ
lá dùng uống trị đau bụng. Tại Trung Quốc, toàn cây rau này được dùng
làm thuốc trị đau nhức khớp, đòn ngã và được vò nát đắp lên da trị phỏng
do lửa hoặc nước sôi.Theo Đông y, rau càng cua vị đắng, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, tan máu ứ; thường dùng để chữa các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, viêm ruột thừa, viêm gan, viêm dạ dày - ruột, tiêu hóa kém.
Ngoài ra rau còn được dùng ngoài chữa rắn cắn, nhọt lở, chấn thương sưng đau, có tác dụng chữa trị bệnh ngoài da rất tốt, nhất là bệnh ghẻ lở (giã nát, vắt lấy nước, bổ sung chút muối và chấm vào vết thương; da sẽ mau lành, liền miệng). Cần tham khảo thêm ý kiến nhà chuyên môn khi sử dụng.
Lưu ý: trong khi sử dụng không được để nhựa mủ cây rau này bắn vào mắt.